Monografie są owocem realizacji projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki pt. „Katalog grodzisk Warmii i Mazur. Część 2. Warmia Wschodnia i Natangia”. W trakcie jego trwania, w latach 2019–2023, rozpoznano obszar gmin Wilczęta, Górowo Iławeckie, Pieniężno, Lelkowo, Orneta, Lubomino i Płoskinia, ale włączono też nowo odkryte grodziska z gmin Ostróda, Miłomłyn, Zalewo i Morąg, które poddawane rozpoznaniu w toku pierwszej części projektu.

Badania prowadzono w kierunku zweryfikowania dotychczasowych ustaleń dotyczących chronologii grodzisk już znanych. Było to o tyle istotne, że część z nich, pomimo że od wielu lat była objęta ochroną z racji wpisania do ewidencji, bądź rejestru zabytków, to nigdy nie była badane archeologicznie, a przypisana im chronologia nie była podparta żadnymi podstawami źródłowymi. Drugim ważnym aspektem było poszukiwanie nowych grodzisk z wykorzystaniem technologii lotniczego skaningu laserowego.

W sumie, tomy 3 i 4 „Katalogu grodzisk Warmii i Mazur”, zawierają opracowania 30 grodzisk zweryfikowanych pozytywnie, w tym 9 grodzisk nowoodkrytych. Ponadto zawarto informacje o 13 obiektów zweryfikowanych negatywnie. Dla wszystkich skatalogowanych obiektów przygotowano rozdziały, w których znalazły się rezultaty kwerendy archiwalnej, wyniki badań archeologicznych włącznie w prezentacją przeprowadzonej analizy radiowęglowej, która pozwoliła na precyzyjne określenie chronologii badanych obiektów. Przeprowadzone rozpoznanie i weryfikacja wprowadzają nowe źródła do badań nad rozwojem osadnictwa na omawianym obszarze począwszy od okresu wczesnej epoki żelaza aż po późne średniowiecze.

Tom 4. „Katalogu grodzisk Warmii i Mazur” jest kontynuacją serii rozpoczętej w 2017 roku. Prezentuje on wyniki badań realizowanych przez Instytut Archeologii UKSW w ramach projektu „Katalog grodzisk Warmii i Mazur. Część 2. Warmia Wschodnia i Natangia”, których celem było zweryfikowanie chronologii i funkcji obiektów o własnej formie terenowej, które interpretowane są powszechnie jako grodziska. W niniejszym tomie znajdują się opracowania 14-tego typu stanowisk położonych w granicach gmin Lelkowo, Orneta, Płoskinia i Pieniężno, które zweryfikowano pozytywnie a także informacje o 9 stanowiskach zweryfikowanych negatywnie (tzn. takich, które w wyniku przeprowadzonego rozpoznania okazały się nie być grodziskami, chociaż dotychczas w literaturze tak były opisywane).

Szczegółowe informacje na temat projektu dostępne są na stronie internetowej: http://grodziska-warmia-mazury.pl/